- МЫТЪЫЛ
- Лыстæг цæрæгойты бардуаг. Фыдзонд, фыддзых, æлгъитаг, хивæнд, хæрамзæрдæ, мастисæг, мæнгард, фæлитой, хъуырхъуыргæнаг, дæлæмæдзыд, фыдконд, фыдуынд, зылынкъах, хытъынджын, лопъосæр, сохъуыр, фыдвадыварц, дывылдым.Мытъылы тыххæй, ирон адæмон сфæлдыстад æмбырд кæныныл абон зæрдиагæй чи кусы, уый – Куыдзойты Барис – фыссы, зæгъгæ, зæдтæй алчидæр æлдариуæг кодта, Хуыцау ын цы хъуыддаг бахæс кодта, уым. Æрмæст æй ферох сты лыстæг цæрæгойтæ. Æмæ æнæхицауæй, æнæ сæрылсдзурæгæй сæдæгæйттæй, мингæйттæй сæфтысты.Сæ мыггагæн сыскъуыйынæй куы фæтарстысты, уæд иу сæрдыгон бон цæугæдонмæ хæстæг дынджыр дуры байбыны æрæмбырд сты. Æрбадтысты тæрхоны æхсыргæлмытæ, уытъырнытæ, суадон уазалгæнæн дзыкку-уаллæттæ, доны, зæххы, цъыфы æмæ фаджысы уаллæттæ, джыбытæ, сыстытæ, хъæды сыстытæ, æхсæнчъытæ, бындзытæ, туасбындзытæ, бындзбирæгътæ, дзынгатæ, хъæрæудзынгатæ, сасчъытæ, цъыр-цъырæгтæ, сарынцхатæ, гæлæбуты мыггаджы бирæ алыхуызон минæвæрттæ, цыллæйы гæлæбутæ, рæмпæджы гæлæбутæ, сæтæлæгтæ, къæдздымтæ, чыггуыратæ, хæлуарджытæ, джедагуыратæ, куадзæны бæхтæ, майрæмы кæрчытæ, цъулбертæ, туаскъæбут быттыртæ, хъæндилты бирæ хуызтæ, цыппоркъахонтæ, хъæндилæгтæ, доны æмæ гуыбыны хъунцытæ, битъынайы хъæндилтæ, къæцæ-лæгтæ, æхсæвы цырæгътæ, лыскъсасчъытæ, хъусхилæгтæ, сыфхор хъуынджын æлызтæ, фосы рагъ æмæ фысы дымæджы кæлмытæ, хæдмæлхор кæлмытæ, бур, морæ æмæ сау мæлдзыджытæ, хъугдæйтæ, чыггуыратæ, дзуары хæлуарджытæ, къуыдыр кæлмытæ.Мæргътæй уыцы тæрхонмæ æрбатахтис æрмæст сæ гыццылдæр — фиудзылы. Уый Кæрчиклой æмæ иннæ мæргътæ ницæмæ дардтой, æмæ сæм фæтæргай. Цыма гæлæбутæй стырдæр кæй нæу, уый йæхи аххос уыдис...Лыстæг цæрæгойтæ Хуыцаумæ хъастгæнæг фæдисæттæ арвыстой сарынцха, дзынга æмæ гæлæбуйы.Хуыцау сын сæ хъастмæ байхъуыста, стæй фæсидт ныллæггомау, æнæдаст, бызгъуыртæ уæлæдарæсы фæныкгуыз Мытъылмæ. Æмæ йын загъта:— Ды абонæй фæстæмæ уыдзынæ лыстæг цæрæгойты дуаг. Ацу æмæ сын æлдариуæг кæн, хъахъхъæн сæ. Иннæ дауджытимæ лымæнæй цæр. Рох дæ ма уæд: ды дæ сæ кæстæр.
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.